Dòng tiền là gì, các khái niệm liên quan và cách quản lý hiệu quả

Việc quản lý dòng tiền trong kinh doanh là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo được sự “sống còn” của một doanh nghiệp. Nếu bạn đang thắc mắc dòng tiền là gì? Làm sao quản lý dòng tiền thông minh, hiệu quả? Hãy cùng VNCash24h giải đáp tất cả những thắc mắc thông qua bài viết này nhé!

Dòng Tiền Là Gì?

Dòng tiền hay tên gọi tiếng anh là Cash Flow, ký hiệu là CF, đây là sự vận chuyển liên tục của dòng tiền thu – chi của cửa hàng, doanh nghiệp trong một khoản thời gian xác định. Dòng tiền vào được hiểu là nguồn thu từ hoạt động kinh doanh. Dòng tiền ra chính là khoản đầu tư để phát triển hoạt động kinh doanh đó.

Ví dụ về dòng tiền

Ví dụ 1: Bạn mở cửa hàng hoa, khách đến mua hoa và thanh toán thì khoản tiền đó gọi là dòng tiền vào. Khi bạn chi tiền để nhập hoa và các vật liệu liên quan để phục vụ cho việc kinh doanh hoa của mình thì đó gọi là dòng tiền ra.

Trong kinh doanh để tạo ra lợi nhuận thì dòng tiền vào lớn hơn dòng tiền ra, tức là số tiền thu được nhiều hơn khoản tiền chi ra. Tuy nhiên, việc này không hề đơn giản vì thực tế cho thấy rất nhiều đơn vị kinh doanh gặp phải vấn đề liên quan đến dòng tiền.

Ví dụ 2: Bạn đầu tư mở một cửa hàng tạp hóa, số tiền thu lại dùng để nhập hàng mới và sửa sang cửa hàng. Tuy nhiên, trong quá trình buôn bán, có nhiều khách hàng mua nợ nhưng không trả tiền đúng hẹn. Đến cuối tháng, tổng kết việc thu chi thì bạn sẽ không còn tiền để nhập hàng theo dự tính.

Ngoài ra, việc các chủ cửa hàng, doanh nghiệp tạo ra dòng tiền âm (chi nhiều hơn thu) cũng không phải xa lạ, nhất là với những người đang trong giai đoạn đầu của quá trình kinh doanh.

Ví dụ 3: Bạn mở một doanh nghiệp thời trang Local Brand và các dòng tiền trong doanh nghiệp của bạn:

• Dòng tiền vào: Tiền bạn thu được từ việc góp vốn của những người hợp tác, tiền bạn nhận được từ khách mua hàng.
• Dòng tiền ra: Tiền nhập hàng, tiền in ấn, tiền chạy quảng cáo (Facebook, Google, Zalo), chi phí chiết khấu với các sàn thương mại điện tử (nếu bạn bán trên các sàn), chi phí mặt bằng, lương thưởng nhân viên, điện nước,…

Các Khái Niệm Về Dòng Tiền

Dòng Tiền Thuần Là Gì?

Dòng tiền thuần được viết tắt là FCFF là số tiền còn lại sau khi thu và chi. Về bản chất thì dòng tiền thuần được tạo ra từ các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính.  Dòng tiền thuần của doanh nghiệp được tính bằng công thức sau:

Dòng tiền thuần của doanh nghiệp = Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh + Dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư + Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính.

Trong đó:

• Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh = Tổng dòng tiền đi vào của hoạt động kinh doanh – Tổng dòng tiền đi ra của hoạt động kinh doanh
• Dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư = Tổng dòng tiền đi vào của hoạt động đầu tư – Tổng dòng tiền đi ra của hoạt động đầu tư
• Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính = Tổng dòng tiền đi vào của hoạt động tài chính – Tổng dòng tiền đi ra của hoạt động tài chính

Dòng Tiền Ròng Là Gì?

Dòng tiền ròng hay tiền ròng được hiểu là số tiền được nhận và sử dụng trong hoạt động kinh doanh.Dòng tiền ròng sẽ được tính toán, chia thành 3 nhóm dựa trên các lĩnh vực: hoạt động sản xuất, hoạt động tài chính và hoạt động đầu tư

Dòng Tiền Chiết Khấu Là Gì?

Dòng tiền chiết khấu (tên gọi tiếng anh là discounted cash flow, ký hiệu là DCF) là phương pháp để ước tính giá trị của khoản đầu tư dựa vào dòng tiền tương lai của nó.

Nhờ có phân tích DCF, nhà đầu tư có thể đưa ra nhận định ban đầu về giá trị của một công ty tại thời điểm hiện tại bằng cách dự đoán công ty có thể tạo ra bao nhiêu tiền trong tương lai. DCF còn được gọi là mô hình dòng tiền chiết khấu.

Công thức tính dòng tiền chiết khấu:

Trong đó:

• CF = Dòng tiền trong kỳ
• r = lãi suất hoặc lãi suất chiết khấu
• n = số kỳ

Dòng Tiền Sau Thuế Là Gì?

Dòng tiền sau thuế tên tiếng anh là Cash Flow After Taxes hay After-Tax Cash Flow, được ký hiệu là CFAT. Dòng tiền sau thuế là thước đo hiệu quả tài chính khi xem xét cả ảnh hưởng của thuế đến lợi nhuận, nó được dùng để xác định dòng tiền của một khoản đầu tư hoặc một dự án do doanh nghiệp thực hiện. Công thức tính dòng tiền sau thuế:

CFAT = Thu nhập ròng + Khấu hao (hữu hình) + Khấu hao (vô hình) + Các khoản phí phi tiền mặt khác

Các nhà đầu tư thường dựa vào chỉ số CFAT để đánh giá khả năng trả cổ tức của một doanh nghiệp. CFAT càng lớn thì tỷ lệ doanh nghiệp trả cổ tức cao càng lớn.

Dòng Tiền Đều Là Gì?

Dòng tiền đều hiểu đơn giản là dòng tiền bao gồm các khoản tiền bằng nhau được phân bố đều theo thời gian. Nó được phân thành 3 loại như sau:

• Dòng tiền đều thông thường (tên tiếng anh là ordinary annuity) xảy ra vào cuối kỳ
• Dòng tiền đều đầu kỳ (tên tiếng anh là annuity due) xảy ra vào đầu kỳ
• Dòng tiền đều vĩnh cửu (tên tiếng anh là perpetuity) xảy ra cuối kỳ và không bao giờ chấm dứt.

Ví dụ:

Ông A cho thuê mặt bằng kinh doanh với số tiền là 60 triệu đồng/năm trong vòng 3 năm, thời hạn thanh toán là 31/12 hàng năm. Thu nhập được tạo ra từ việc cho thuê mặt bằng kinh doanh được gọi là dòng tiền đều hay cụ thể trong trường hợp này gọi là dòng tiền đều thông thường (vì hạn thanh toán vào cuối năm) bao gồm 3 khoản tiền bằng nhau trong vòng 3 năm.

Thay vì nhận tiền cho thuê mặt bằng kinh doanh vào dịp cuối năm, ông A yêu cầu người thuê phải trả tiền vào ngày 1/1 hàng năm. Dòng tiền trong trường hợp này được gọi là dòng tiền đều đầu kỳ.

Sau 3 năm cho thuê bằng kinh doanh, ông A quyết định bán nhà để mua cổ phiếu ưu đãi của một công ty. Hàng năm, ông A được hưởng mức cổ tức cố định là 80 triệu đồng/tháng. Giả định công ty tổn tại vĩnh viễn, số tiền mà ông A thu được từ việc mua cổ phiếu là một dòng tiền đều vĩnh cửu.

Dòng Tiền Không Đều Là Gì?

Dòng tiền không đều (tên tiếng anh là uneven or mixed cash flows)., đây là loại dòng tiền bao gồm các khoản tiền không bằng nhau trong một thời kỳ nhất định.

Loại dòng tiền này phổ biến hơn so với dòng tiền đều. Hầu hết doanh thu, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp, chủ cửa hàng đều thuộc dòng tiền không đều.

Ví dụ: Doanh thu bán quần áo của một cửa hàng vào tháng 5 là 60.000.000 đồng/tháng. Nếu theo định nghĩa dòng tiền đều, thì doanh thu mỗi ngày = 60.000.000/30 = 2.000.000 đồng. Tuy nhiên, thực tế không phải ngày nào cửa hàng cũng bán được 2.000.0000 đồng, sẽ có ngày bán ít hoặc nhiều hơn con số đó.

Báo Cáo Dòng Tiền Là Gì?

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một bản báo cáo về tình hình thu chi của cửa hàng, doanh nghiệp được tổng hợp dựa trên 3 hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định:

• Hoạt động kinh doanh,
• Hoạt động đầu tư
• hoạt động tài chính.

Thông qua báo cáo lưu chuyển tiền tệ mà chủ doanh nghiệp có thể thấy được kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian xác định và nắm được khoản tiền đầu tư lấy từ đâu, chi tiêu vào việc gì…

Ngoài ra, chúng ta sẽ nhận ra mối quan hệ mật thiết giữa lợi nhuận và dòng tiền thuần. Lợi nhuận sẽ được xác định bằng khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí. Trong khi đó, dòng tiền trong báo cáo lưu chuyển sẽ phản ánh sự chênh lệch thực tế của dòng tiền vào và ra.

Ngoài ra, nó còn là báo cáo quan trọng để đánh giá khả năng tạo ra doanh thu hoặc trả nợ đúng hạn hay dự báo dòng tiền tương lai để đánh giá, xếp loại doanh nghiệp.

Phân Biệt Dòng Tiền Thuần Và Lợi Nhuận

Đây thực chất là hai khái niệm rất dễ nhầm lẫn, chúng có liên quan với nhau nhưng lại khác nhau.

Công thức tính:

• Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào – Dòng tiền ra.
• Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí.

Thực tế nếu không vững kiến thức thì nhiều người nghĩ rằng chúng không có gì khác nhau. Vì dòng tiền vào cũng được xem như doanh thu còn dòng tiền ra được xem như chi phí. Nhưng thực chất không phải vậy.

Trường hợp lợi nhuận của doanh nghiệp chưa chắc sẽ được thanh toán tiền mặt, lỡ như bán nợ thì sao và có tiền mặt cũng chưa chắc đã có lời.

Ví dụ:

Bạn mở cửa hàng bia với số vốn là 500 triệu đồng. Tiền thu từ kinh doanh trong tháng đầu tiên là 50 triệu đồng, tiền nhập hàng là 200 triệu đồng, tiền chi các khoản khác là 150 triệu đồng. Theo công thức trên:

• Dòng tiền thuần = Tiền vốn 500 triệu + Tiền thu kinh doanh 50 triệu – Tiền chi nhập hàng 200 triệu – Tiền chi khác 150 triệu = 200 triệu
• Lợi nhuận = Tiền thu kinh doanh 50 triệu – Tiền chi nhập hàng 200 triệu – Tiền chi phí khác 150 triệu= – 300 triệu

Như vậy hai cách tính dòng tiền thuần và lợi nhuận là hoàn toàn khác nhau. Bạn nên phân biệt rõ ràng để tránh nhầm lẫn về sau.

Phân Loại Dòng Tiền Thuần

Dòng tiền thuần được hiểu đơn giản đây là dòng tiền thu được từ các khoản đầu tư sau khi đã được trừ đi các chi phí trong doanh nghiệp. Dòng tiền thuần bao gồm:

Dòng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh

Dòng tiền từ việc sản xuất kinh doanh được phát sinh từ các việc làm tạo ra doanh thu chủ yếu và các hoạt động khác không phải đầu tư hay tài chính.

Những dòng tiền đi vào từ việc sản xuất kinh doanh:

• Nguồn tiền thu từ buôn bán.
• Tiền thu từ cung cấp các dịch vụ.
• Tiền bán trên thị trường chứng khoán vì tham vọng thương mại dịch vụ.
• Tiền bản quyền, lệ phí hay hoa hồng,…

Những dòng tiền đi ra từ việc sản xuất kinh doanh:

• Các khoản thanh toán cho nhà đáp ứng vật tư, sản phẩm, dịch vụ.
• Tiền lương chi trả cho nhân viên, người lao động.

Tiền trả lãi vay:

• Tiền chi trả các khoản thuế.

Công thức tính dòng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh:

Dòng tiền thuần từ sản xuất kinh doanh (chênh lệch thu – chi) = Tổng dòng tiền đi vào của HĐKD – Tổng dòng tiền đi ra của HĐKD.

Dòng tiền từ hoạt động đầu tư

Đây là dòng tiền phát sinh từ các hoạt động mua sắm, xây dựng hay hoàn tất nhượng bán các tài sản thời gian dài và những khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương với tiền.

Các dòng tiền đi vào của hoạt động đầu tư:

• Tiền thanh lý, bán TSCĐ và nhiều tài sản thời gian dài khác.
• Tiền thu về nhờ cho vay, bán lại kinh doanh thị trường chứng khoán nợ của những tổ chức.
• Tiền được thu hồi vốn đầu tư chủ sở hữu vào những doanh nghiệp khác.
• Tiền thu từ lãi vay, cổ tức và lãi đã trừ vốn.

Các dòng tiền đi ra của hoạt động đầu tư:

• Tiền chi cho các hoạt động mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản nhiều thời gian khác.
• Tiền chi cho vay và mua các kinh doanh thị trường chứng khoán nợ của những tổ chức khác.
• Tiền dùng để đầu tư vốn chủ sở hữu vào công ty khác.

Công thức tính dòng tiền từ hoạt động đầu tư:

Dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư (chênh lệch thu – chi) = Tổng dòng tiền đi vào – Tổng dòng tiền đi ra.

Dòng tiền từ hoạt động tài chính

Đây là dòng tiền được phát sinh từ các hoạt động tạo ra những thay đổi về quy mô và kết cấu vốn của công ty.

Dòng tiền đi vào từ hoạt động tài chính:

• Tiền thu từ phát hành cổ phiếu hay nhận góp vốn chủ sở hữu.
• Tiền vay nhận được có thể từ vay nợ ngân hàng, tổ chức tín dụng hay phát hành kinh doanh thị trường chứng khoán nợ – trái phiếu.

Dòng tiền đi ra từ hoạt động tài chính:

• Tiền thanh toán nợ vay, gốc vay.
• Tiền thanh toán cho nợ thuê tài chính.
• Tiền thanh toán vốn góp cho chủ sở hữu, mua lại cổ phiếu.
• Trả cho cổ tức, chia lãi đã trừ vốn.

Công thức tính dòng tiền từ hoạt động tài chính:

Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính (chênh lệch thu – chi) = Tổng dòng tiền đi vào – Tổng dòng tiền đi ra.

Sự Quan Trọng Của Việc Quản Lý Dòng Tiền

Việc quản lý dòng tiền có vai trò rất quan trọng mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần phải có. Cụ thể như sau:

• Giúp sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả nhất, từ đó giúp doanh nghiệp đánh giá tình hình tài chính hiện tại để lựa chọn dự án đầu tư hợp lý dựa trên sự phân tích về khả năng sinh lời, mức độ rủi ro của dự án.
• Kịp thời huy động vốn để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: Trong quá trình hoạt động, sẽ có giai đoạn các doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn ngắn hạn và dài hạn để phát triển dịch vụ kinh doanh của mình. Việc quản lý dòng tiền sẽ giúp doanh nghiệp xác định chính xác nhu cầu về vốn tại mỗi thời điểm để từ đó có chính sách huy động vốn kịp thời nhất.
• Có kế hoạch vay hoặc trả tiền hiệu quả, từ đó có thể tăng mức độ uy tín với ngân hàng với các đối tác và các nhà cung cấp
• Giảm thiểu tối đa các chi phí không cần thiết để tối ưu nguồn vốn cho doanh nghiệp
• Và quản lý dòng tiền giúp doanh nghiệp thực hiện tốt các chế độ dành cho nhân viên như các khoản thưởng hay thanh toán lương đúng hạn. Từ đó có thể tăng năng suất lao động.

Làm Sao Quản Lý Dòng Tiền Thông Minh Để Mang Lại Hiệu Quả Cao Cho Doanh Nghiệp?

Đo Lường Dự Báo Dòng Tiền

Việc đầu tiên một nhà quản trị tài chính thông minh cần làm chính là việc lập kế hoạch dòng tiền. Bởi lẽ một dòng tiền chính xác có thể báo động một cách tốt nhất cho những vấn đề trước khi nó xảy ra.

Vì vậy việc lập kế hoạch dòng tiền là rất quan trọng bởi bạn phải nhìn được các khả năng sẽ xảy ra trong tương lai cả việc dự đoán cân bằng một số yếu tố như các khoản nợ, lịch sử thanh toán của khách hàng… và hãy thật cẩn thận với các giả định mà bạn đặt ra.

Việc tiếp theo của việc dự đoán dòng tiền chính xác chính là dự đoán chi tiết những khoản tiền và thời gian nào sẽ phải chi tiêu. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải lường trước được tất cả các khả năng như bạn không phải chỉ biết bạn tiêu tiền khi nào mà còn phải biết rõ bạn chi tiền vào việc gì thời gian nào bao nhiêu.

Việc lập kế hoạch dòng tiền không phải là điều dễ dàng cho bất kì một nhà quản trị nào nhưng nó lại là bước quan trọng mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng phải làm, nó được xếp ngang hàng với kế hoạch kinh doanh trong tương lai của doanh nghiệp.

Dự Đoán Dòng Tiền Ra

Các nhà quản trị tài chính một doanh nghiệp cũng cần phải xem xét chi tiêu một cách cẩn thận, bất cứ khi nào, bất cứ lúc nào. Và hãy luôn kiểm tra chi tiêu cẩn thận để tìm ra những sai sót và vượt mức để xử lý chúng kịp thời. Có một số biện pháp giúp các nhà quản quản lý dòng tiền ra một cách hiệu quả sau:

• Hãy tận dụng các khoản nợ đặc biệt là không nên thanh toán nợ sớm
  tạo mối quan hệ với đối tác bởi lẽ các khoản nợ của bạn có được trì hoãn hay không dựa vào mối quan hệ của bạn với đối tác đó như thế nào
• Đừng tập trung vào giá thấp đôi khi chúng ta cần sự linh hoạt trong điều khoản thanh toán hơn là việc có được giá thấp

Dự Đoán Dòng Tiền Vào

Việc dự báo các dòng tiền vào là rất quan trọng bởi khi hoạt động doanh nghiệp luôn muốn dòng tiền của mình luôn dương thì dòng tiền vào phải lớn hơn dòng tiền ra.

Dòng tiền vào có thể thu được từ các khoản doanh thu của doanh nghiệp và các nhà quản trị hoàn toàn có thể dự báo và cải thiện dòng tiền này bằng các cách sau:

• Loại bỏ hàng tồn kho, lỗi thời hết hạn bằng bất cứ thứ gì bạn có thể nhận được
• Yêu cầu khách hàng thanh toán tại thời điểm đơn hàng đặt trước thực hiện
• Đưa ra những chính sách giảm giá cho những khách hàng chi trả hóa đơn một cách nhanh chóng
• Theo dõi những khoản phải thu để xác định và ngăn chặn những khách hàng trả chậm. Xây dựng một chính sách tiền mặt khi giao hàng là một cách khác để từ chối hợp tác với những khách hàng chi trả chậm.

Lý Do Làm Suy Yếu Dòng Tiền

Dòng tiền của doanh nghiệp có thể gặp vấn đề như cứ mãi đứng yên, âm liên tục do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nhiều doanh nghiệp, cửa hàng đã phải đóng cửa vì lý do đơn giản như không thể phân biệt được việc kiếm tiền và quản lý dòng tiền lưu thông.

Việc có thể quản lý được dòng tiền là một vấn đề khá nan giải. Đôi lúc thu nhập của chúng ta chưa chắc đã đảm bảo được ổn định mà các chi phí phải thanh toán tháng nào cũng đều đặn.

Vấn đề không nằm ở việc doanh thu thấp mà là vấn đề ở sản phẩm, dịch vụ. Khi nào thì dòng tiền có vấn đề? Nếu doanh nghiệp của bạn kinh doanh tốt, doanh thu cao nhưng tiền mặt lại bị giam trong tồn kho hoặc các sản phẩm phải thu, khi bạn nợ người khác chưa thanh toán,… Tiền vẫn về đều đều nhưng chưa biết khi nào mới đến được.

Một vài nguyên nhân dẫn đến suy yếu dòng tiền như:

• Một là, do doanh nghiệp chưa xây dựng kế hoạch ngân sách, chi tiêu hợp lý. Điều đó rất dễ dẫn đến trường hợp chi tiêu ngẫu hứng, không theo kế hoạch, khoản chi nhiều hơn khoản thu dẫn đến tình trạng dòng tiền âm.

Ví dụ: Doanh thu của cửa hàng thời trang tháng này của bạn gấp đôi tháng trước nên bạn có ý định mở thêm một chi nhánh khác và việc này là quyết định nhất thời không nằm trong sự tính toán và kế hoạch từ trước. Doanh thu của cửa hàng mới không đạt được như dự kiến mà các chi phí phải trả như tiền thuê mặt bằng, trả lương cho nhân viên… vẫn phải chi trả đều sẽ khiến dòng tiền của bạn bị âm.

• Hai là, do kỹ năng quản lý tài chính kém, không tìm được cách tháo gỡ khó khăn về tài chính. Vì vậy việc mất cân bằng tài chính trong trường hợp này là khó tránh khỏi.

Điển hình như nhiều người có tư tưởng chạy theo lợi nhuận mà không tính để khả năng thu hồi nợ nên có thể doanh thu cửa hàng tăng nhưng vẫn không có tiền. Ví dụ cho khách hàng nợ hoặc tạm ứng vượt quá thời gian cho phép hoặc khách hàng trả nợ không đúng hẹn…

Tổng Kết

Như vậy, bạn đã hiểu dòng tiền là gì? Đây là một thuật ngữ gắn liền với quá trình kinh doanh của bất kỳ cửa hàng hay doanh nghiệp nào. Nếu bạn đang có dự định kinh doanh hãy học cách quản trị dòng tiền hiệu quả để tránh trường hợp dòng tiền âm trong khoảng thời gian dài.

Xem thêm:

Lãi suất là gì? Các loại lãi suất hiện nay trên thị trường

Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực là gì?

Chiết khấu là gì? Khái niệm chi tiết

Lãi suất chiết khấu là gì? Các thông tin quan trọng cần biết

Lạm phát là gì? Khi nào thì xảy ra lạm phát

Bài viết được biên tập bởi: Vncash24h.com