Trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng, có rất nhiều khái niệm và thuật ngữ chuyên môn mà nhiều người không hiểu. Trong số đó có khái niệm thị trường tiền tệ liên quan đến phát triển kinh tế rất đáng được quan tâm.
Vậy, thị trường tiền tệ là gì? Vai trò và chức năng của thị trường tiền tệ ra sao? Tham khảo ngay bài viết dưới đây của VNCash24h để biết thêm thông tin nhé!
Thị Trường Tiền Tệ Là Gì?
Thị trường tiền tệ hay còn gọi là thị trường vốn ngắn hạn trong tiếng Anh được gọi là money market hay short-term capital market. Đây là nơi mua bán những trái phiếu ngắn hạn, có kỳ hạn dưới một năm tức là mua bán những món nợ ngắn hạn, độ rủi ro thấp, tính lỏng cao.
Hiểu theo nghĩa giản đơn, thị trường tiền tệ là thị trường vay và cho vay vốn ngắn hạn, là nơi cung ứng những nhu cầu vốn ngắn hạn cho nền kinh tế.
Nếu xét về quá trình hình thành và phát triển, thì thị trường tiền tệ xuất hiện từ giai đoạn đầu của nền sản xuất hàng hóa. Ở thời điểm này thị trường tiền tệ cũng đã đạt được mức độ phát triển cao và nó có thể thực hiện được nghiệp vụ của thị trường “mở” vì có sự tham gia của ngân hàng trung ương.
Nếu xét theo chiều ngang, thị trường tiền tệ biểu hiện quan hệ điều tiết vốn giữa các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng mà trong đó hình thành hai loại môi giới trung gian hoạt động:
- Môi giới đi vay tiền rồi cho vay: loại môi giới này chính là các ngân hàng chuyên môn hóa về tiền luân chuyển tham gia vào quá trình đó bằng cách đứng tên mình rồi cho người khác vay lại theo một kỳ hạn với lãi suất cao hơn.
- Môi giới đặt đơn: Đây là loại người giới thiệu vốn thực hiện các giao dịch giữa người vay với người cho vay và trên cơ sở đó hưởng hoa hồng.
Nếu xét theo chiều dọc, thị trường tiền tệ biểu hiện quan hệ giữa các ngân hàng thương mại với ngân hàng trung ương qua con đường tái chiết khấu.
Thị trường tiền tệ cũng có thể là thị trường OTC (Over the Counter Market) tại các phòng kinh doanh của các ngân hàng và các công cụ kinh doanh đầu tư chuyên nghiệp thông qua mạng lưới điện thoại, vi tính rộng lớn.
Phân Loại Thị Trường Tiền Tệ
Thị trường tiền tệ được chia thành các loại như sau:
Căn Cứ Vào Cơ Cấu Tổ Chức
Nếu căn cứ vào cơ cấu tổ chức thị trường tiền tệ, thị trường tiền tệ được chia làm hai cấp: thị trường tiền tệ sơ cấp và thị trường tiến tệ thứ cấp. Mô hình này điển hình là mô hình thị trường tiền tệ mới của Pháp sau cải cách thị trường vốn năm 1986.
- Thị trường tiền tệ sơ cấp: Là thị trường chuyên phát hành lần đầu các loại trái phiếu mới của ngân hàng, công ty tài chính, kho bạc. Ở thị trường tiền tệ sơ cấp thực sự là việc tìm vốn của người phát hành trái phiếu và việc cung ứng vốn của người mua trái phiếu.
- Thị trường tiền tệ thứ cấp: Là thị trường chuyên tổ chức mua bán các trái phiếu đã phát hành ở thị trường sơ cấp. Thị trường tiền tệ thứ cấp lại mang tính chất chuyển hóa hình thái vốn. Người nắm vốn có hình thái hiện vật cụ thể là máy móc, vật từ ở nơi công ty phát hành trái phiếu bây giờ họ lại cần vốn dưới hình thái tiền tệ.
Căn Cứ Vào Các Loại Công Cụ Tham Gia
Nếu căn cứ vào các loại công cụ tham gia trên thị trường, thị trường tiền tệ bao gồm: Thị trường vay nợ ngắn hạn, thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giá ngắn hạn khác
- Thị trường vay nợ ngắn hạn: Là thị trường vay nợ giữa các ngân hàng thương mại dưới sự điều hành của ngân hàng trung ương.
- Thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giả ngắn hạn khác như: kỳ phiếu thương mại, khế ước giao hàng, tín phiếu của các công ty tài chính, chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm, kỳ phiếu ngân hàng..
Đặc Điểm Của Thị Trường Tiền Tệ
Thị trường tiền tệ bao gồm những đặc điểm như sau:
- Thị trường tiền tệ không có quy định cụ thể và không chịu sự giám sát của bất kỳ cơ quan, tổ chức nào.
- Thị trường tiền tệ mang tính toàn cầu hóa, giao dịch quy mô quốc tế thông qua mạng internet là chủ yếu.
- Thị trường này tồn tại trong các phòng giao dịch tiền tệ, trong các ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại trên toàn thế giới.
- Thị trường là nơi trung gian giữa người vay và bên cho vay là các ngân hàng thương mại.
- Thị trường tiền tệ chủ yếu thực hiện giao dịch mua bán những công cụ tài chính có thời gian đáo hạn trong vòng 1 năm, luân chuyển vốn ngắn hạn
- Các công cụ của thị trường tiền tệ có tính thanh khoản cao, mang lại lợi tức, lãi suất, lợi nhuận cho nhà đầu tư.
- Nghiệp vụ cơ bản của thị trường tiền tệ là quyền chọn kỳ hạn, đáo hạn, hoán đổi…
Vai Trò Của Thị Trường Tiền Tệ
Thị trường tiền tệ góp phần vào sự ổn định và phát triển kinh tế của một quốc gia bằng cách cung cấp thanh khoản ngắn hạn cho các chính phủ, ngân hàng thương mại và các tổ chức lớn khác. Các nhà đầu tư thừa tiền mà họ không cần có thể đầu tư vào thị trường tiền tệ và thu lãi.
Dưới đây là các vai trò của thị trường tiền tệ:
Tài trợ Thương mại
Thị trường tiền tệ cung cấp tài chính cho các nhà giao dịch trong nước và quốc tế, những người đang cần gấp các nguồn vốn ngắn hạn. Nó cung cấp một cơ sở để chiết khấu hối phiếu, và điều này cung cấp tài chính ngay lập tức để thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ.
Các thương nhân quốc tế được hưởng lợi từ các nhà chấp nhận và thị trường chiết khấu. Thị trường tiền tệ cũng cung cấp tiền cho các đơn vị khác của nền kinh tế, chẳng hạn như nông nghiệp và các ngành công nghiệp quy mô nhỏ.
Chính sách của Ngân hàng Trung ương
Ngân hàng trung ương chịu trách nhiệm hướng dẫn chính sách tiền tệ của một quốc gia và thực hiện các biện pháp để đảm bảo một hệ thống tài chính lành mạnh.
Thông qua thị trường tiền tệ, ngân hàng trung ương có thể thực hiện chức năng hoạch định chính sách của mình một cách hiệu quả.
Ví dụ, lãi suất ngắn hạn trên thị trường tiền tệ thể hiện các điều kiện phổ biến trong ngành ngân hàng và có thể hướng dẫn ngân hàng trung ương xây dựng chính sách lãi suất phù hợp.
Ngoài ra, thị trường tiền tệ tích hợp giúp ngân hàng trung ương tác động đến các thị trường thứ cấp và thực hiện các mục tiêu chính sách tiền tệ của mình.
Tăng trưởng các ngành công nghiệp
Thị trường tiền tệ cung cấp một con đường dễ dàng, nơi các doanh nghiệp có thể vay ngắn hạn để tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động của họ.
Do khối lượng giao dịch lớn, doanh nghiệp có thể bị thiếu tiền mặt liên quan đến việc mua nguyên vật liệu, trả lương cho nhân viên, hoặc đáp ứng các chi phí ngắn hạn khác.
Thông qua thương phiếu và tín phiếu, họ có thể dễ dàng vay tiền ngắn hạn. Mặc dù thị trường tiền tệ không cung cấp các khoản vay dài hạn, nhưng nó ảnh hưởng đến thị trường vốn và cũng có thể giúp các doanh nghiệp có được nguồn tài chính dài hạn. Thị trường vốn định mức lãi suất của nó dựa trên lãi suất phổ biến trên thị trường tiền tệ.
Ngân hàng Thương mại độc lập
Thị trường tiền tệ cung cấp cho các ngân hàng thương mại một thị trường sẵn sàng, nơi họ có thể đầu tư dự trữ dư thừa của mình và kiếm lãi trong khi vẫn duy trì tính thanh khoản.
Các khoản đầu tư ngắn hạn, chẳng hạn như hối phiếu, có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt để hỗ trợ khách hàng rút tiền.
Ngoài ra, khi gặp vấn đề về thanh khoản, họ có thể vay ngắn hạn từ thị trường tiền tệ như một giải pháp thay thế cho vay từ ngân hàng trung ương.
Ưu điểm của điều này là thị trường tiền tệ có thể tính lãi suất cho các khoản vay ngắn hạn thấp hơn so với thông thường của ngân hàng trung ương.
Các Công Cụ Trên Thị Trường Tiền Tệ
Một số công cụ tài chính được tạo ra để cho vay ngắn hạn và đi vay trên thị trường tiền tệ. Chúng bao gồm:
Tín Phiếu Kho Bạc
Tín phiếu kho bạc là công cụ an toàn nhất vì chúng được chính phủ phát hành với sự bảo lãnh đầy đủ.
Chúng được Bộ Tài chính phát hành thường xuyên để tái cấp vốn cho các tín phiếu Kho bạc đến kỳ hạn thanh toán và tài trợ cho các khoản thâm hụt của chính phủ liên bang. Chúng có thời gian trưởng thành từ một, ba, sáu hoặc mười hai tháng.
Tín phiếu kho bạc được bán chiết khấu theo mệnh giá và chênh lệch giữa giá mua chiết khấu và mệnh giá thể hiện lãi suất. Chúng được mua bởi các ngân hàng, đại lý môi giới, nhà đầu tư cá nhân, quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm và các tổ chức lớn khác.
Các Khoản Vay Liên Ngân Hàng
Theo quy định của ngân hàng trung ương, các tổ chức nhận tiền gửi phải có một tỷ lệ dự trữ bắt buộc để đáp ứng nhu cầu rút tiền của những người gửi tiền. Một số tổ chức có thể thừa dự trữ, một số khác lại thiếu.
Các tổ chức nhận tiền gửi có thể mua bán các khoản dự trữ này trên thị trường liên ngân hàng, bằng cách này có thể tối thiểu hóa được lượng tài sản có tính thanh khoản cao nhưng khả năng sinh lời thấp, như tín phiếu kho bạc.
Kỳ Phiếu Ngân Hàng
Đây là loại chứng khoán ngắn hạn thường từ 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng đến 12 tháng, được ngân hàng thương mại và công ty tài chính phát hành nhằm huy động vốn, rồi dùng vốn đó cho vay (chủ yếu là ngắn hạn).
Phiếu Thuận Trả Của Ngân Hàng
Đây là giấy bảo đảm rằng một ngân hàng sẽ thanh toán vô điều kiện số tiền mà các nhà nhập khẩu còn thiếu các nhà xuất khẩu. Đến ngày đáo hạn nhà nhập khẩu sẽ trả cho ngân hàng số tiền ghi trên giấy cộng với một khoản phí.
Nhà xuất khẩu không nhất thiết phải giữ giấy này cho tới khi đáo hạn mà có thể bán đi với giá chiết khấu để thu tiền trước. Lãi suất của công cụ này tương đối thấp do tính an toàn cao.
Chứng Chỉ Tiền Gửi Có Thể Chuyển Nhượng
Chứng chỉ tiền gửi khả nhượng, hay còn được gọi là chứng chỉ tiền gửi có thể chuyển nhượng (NCD) đề cập đến một chứng chỉ tiền gửi có mệnh giá tối thiểu là 100.000 đô la, mặc dù thông thường, NCD sẽ có mệnh giá cao hơn nhiều. Chúng còn được gọi là CD jumbo.
Chứng chỉ tiền gửi khả nhượng được phát hành lần đầu tiên bởi Ngân hàng Thành phố New York đầu tiên vào năm 1961. Chúng được tạo ra như một cách để các ngân hàng huy động tiền mặt vào thời điểm các nhà đầu tư và tổ chức đang bỏ tiền vào trái phiếu và các chứng khoán thị trường ngắn hạn khác, tạo ra thiếu hụt tài khoản tiền gửi.
Chứng chỉ NCD chứa các thông tin sau:
- Tên ngân hàng phát hành
- Ngày phát hành
- Ngày đáo hạn
- Số tiền ký gửi
- Lãi suất phần trăm hàng năm
- Giá trị đáo hạn (số tiền gửi cộng với lãi suất) trong trường hợp NCD ngắn hạn
- Ngày lãi (trong trường hợp NCD dài)
Cam Kết Mua Lại
Thỏa thuận mua lại (repo) là một hình thức vay ngắn hạn bao gồm việc bán một chứng khoán với thỏa thuận mua lại với giá cao hơn vào một ngày nào đó.
Nó thường được sử dụng bởi các nhà kinh doanh chứng khoán chính phủ, những người bán tín phiếu Kho bạc cho người cho vay và đồng ý mua lại chúng với giá thỏa thuận vào một ngày nào đó trong tương lai.
Các Đối Tượng Tham Gia Thị Trường Tiền Tệ
Các chủ thể tham gia vào thị trường tiền tệ gồm có:
- Chính phủ: tham gia với tư các nhà phát hành tín phiếu, nhà quản lý.
- Ngân hàng trung ương: tham gia để điều tiết thị trường.
- Ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính: tham gia thị trường để huy động vốn từ người dân thông qua các gói tiền gửi tiết kiệm, phát hành và mua bán trao đổi các giấy tờ có giá trị, chuyển hóa nguồn tiền thành vốn cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể thông qua cấp tín dụng.
- Doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế: tham gia thị trường trên cương vị bên có nhu cầu vốn kinh doanh.
- Cá nhân, tổ chức đoàn thể xã hội: tham gia để giao dịch mua bán tiền tệ và các giấy tờ có giá hoặc vay vốn để đầu tư kinh doanh.
Tổng Kết
Trên đây là các thông tin giúp bạn trả lời thị trường tiền tệ là gì? Thị trường tiền tệ là thị trường vốn ngắn hạn và là nơi trao đổi các công cụ tài chính, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư phát triển, thanh toán quốc tế và lưu thông hàng hoá. Hy vọng sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn!
Xem thêm:
Chính sách tiền tệ là gì? Tầm ảnh hưởng của chính sách tiền tệ Việt Nam
Chính sách tài khoá là gì? Vai trò đặc điểm và chức năng
Ngoại hối là gì? Vai trò của ngoại hối đối với thị trường tài chính Việt Nam
Chính sách tài khoá là gì? Ý nghĩa và đặc điểm
Tài chính là gì? Tầm quan trọng của tài chính
Bài viết được biên tập bởi: Vncash24h.com
